DIKTORA RADYO’YA YEREVANE YA PESIN

Wк кtоmxanк da sala 1921’к Elоxanк Serdar Sahоnov, kоjan sкmоnarоya Yкrкvanкye rыsо xilaz kiribы, ы Nыra Кgоt Axa rastо Lazo (Hakob Gazaryan) tкn. Payоza sala 1921’к Кзmоadzоnк da кlоfba kurmancоye bi herfк ermenо зap dibe ы xudanк wк Lazo tк кtоmxanк ы bi wк pirtыka “Sems” zarк kurda hоnо xwendinк dike. Wк кtоmxanк da heta 50-60 zarк kurd hebыne. Ji wan in: nivоskar Cerdoyк Gкnco, xыska wо –Tezo, dоrektorк Xwendinxana kurdaye pкdagogоyк Biroyк Memo, kurapк wо –zimanzan- Зerkez Bakayev, dersdara baxзe zara Hisreta Mоrze (Hasmоk), Xanima Rizgo ы gelekк din.

Зend sal derbas dibin. Mкrк meta dоya min te Bondo ji кtоmxanк derdixe dive, lк dоya min –Zano (Zeyneva Оvo) heta sala 1926’a Astarakк da dimоne, pasк wana divine Celaloxlоyк (Stкpanavana niha), pasк Оcкvanк ы pey kutakirina koma 7’a ra keзika tоnin Yкrкvanк, wekо karxana da bixebitin. Ы ew hersк keзкd kurd –Zano, Xanim, Hisret ji sala 1930-da dibine binelоyкn Yкrкvanк.

Cerdoyк Gкnco wк hingк tevо kыlfeta xwe Yкrкvanк da dima ы wexta pк dihese, wekо keзikк кtоmxana wan e Astarakк anоnк seher, diзe wana dibоne, teglоfо mala xwe dike. A hema mala Cerdoyк Gкnco da Hecоyк Cindо rastо Zeyneba Оvo tк. Hecоyк Cindо ы Cerdoyк Gкnco alо van hersк keзika dikin, wekо Xwendinxana kurda ya teze vekоrо da qebыl bin.

Dоya min gilо dike: “Em tкxnоkыmк da (xwendexanк da) hatine hildanк. Me kurmancо bоr kiribы. Lawikкd tкxnоkыmк diketine kirк me, ji me ra digotin ‘herkк hыn kurmanc in, ji ku ne, qe kes ji merivк we na yкne bоra we?’ Kete bоra min, min got, wekо navк xalк min Miraz bы, navк xыska min -Zevo ye, navк birк min -Bondo ye. Wо зaxо xortek ji cоyк xwe quloz bы. Bi sabыn got: “К ne Mirazк Ereb xalк Zevo ye, ewana ji gundк me Heko ne. Ezк cab bikim -bira bкn”. Usa ez rastо Zevo ы mкrк wк -Teyo hatim. De ew rasthatin emrк min da sabыna ewlin bы. Sabыna dinк jо ew bы, wekо min ы Hecо hevdu begem kir, hiz kir ы payоza sala 1931’к me hev sitand. Lк berо wк yekк ez pey kыrsa yekк ra gundк Pampa Kurda da (niha Sоpan) piraktоka pкdagogоyк derbas bыm. Du mehк havоnк baxзк zara da wek terbоyetdar dixebitоm. Ez ji gund vegeriyam ы min ы Hecо hev sitand.’

‘Hecо deqekк vala ne dima, ы ez jо tev dixebitоm. Min korкktorya kitкba ы rojnamк dikir, diзыme dersa. Ez xwendekar bыm, Hecо -dersdarк Xwendexanк, xwendekarк Ыnоvкrsоtкtк.. Gere me gotar ji bona radyoya kurda hazir bikira, wir spоkкrо bikira. Hecо pirtыkк dersa hazir dikir, rкdaksiya “Rоya Teze” -da kar dikir. Pey kutakirina Ыnоvкrsоtкtк ra kete aspоrantыrayк, ser dоsкrtasyayк xebitо.

Niha dikime bоra xwe ы zendegirtо dimоnim: зawa Hecо ew qas xebat pкra digоhand? De hatin-зыyоna me jо zef bы. Dihatin ji gunda, bi rojan li mala me diman. Nas-nenas dihatin. Dihatin bona erzekк, sikоyatekо bikin. Hоvо dikirin -alо wana bike ы her tim na-na kirina Hecо tune bы. Bi pкsiya wan diket, bi her teherо wext ы qedrк xwe xerc dikir, suxlк wan danо sкrо. Wexta pк dihesiya, ku mevanк me zargotinк zanin, de destpк dikir dinvоsо.

Me hesab kiriye -ji sala 1931’к ta sala 1937’a ji 30-о zкdetir pirtыkкn Hecоyк Cindо yкn dersa, berevokк foklorк, yкd edebiyatк, wergerandinк (tercime) hatine зapkirinк. Korektoriya wan Hecо ra tevayо min dikir (Navк min jо ser wan pirtыka heye). Ew kar gelekо зetin bыye,ji ber ku зapkirкd karkirкd зapxanк ermenо bыn, xeberк me fem ne dikirin. Ы qinyat jо destnivоsar diзыne ber destк wan.

Ji giska зetintir, diya min bоr tоne, korкktorоkirina “Folklora kurmancоyк” ya sala 1934’a bыye. “Ew 670 belg bы ы me 6-7 caran ew pirtыk temiz kir.”

Sala 1933’a Zeyneva Оvo xwendina xwe li Xwendexana kurda ya Piskavkazyк ya pedagogiyк kuta dike. Hema wк salк jо para berоmektebоyк ya xwendexana ermena ya pedagogоyк kuta dike. Di pey ra Zeyneva Оvo wek dersdara zimкn, pase ya tebоyetzaniyк li Xwendexanк da kar dike ы pк ra jо Kыrsкd hildana ne xwendоtоyк di nava jina da-dersa zimanк kurdо dide.

Hizkirina dк ы bavк min zef nazik ы bedew bыyк. “Ezоza dile min”, “kinкza min”, “kubariya min”, “helal ы hevala min…” Van xebera va namк bavк min, ku wextк basqe-basqe da ji diya min ra nivоsiye, dest pк dibin. Ew name bi dil hatine nivоsarк.

Pey girtina Hecоyк Cindо ra (wek “dijmine cimetк”) Zeyneva Оvo ji karкn Xwendexanк ы Radоoya para kurdо derdixin. Hema wк salк jо (1938) Xwendexane, rojnama “Rоya teze”, Radоyo tкne dadanк, herfк latоnо tкne hildanк. Dоya min herdu keзкd xwe yкn biзыk va -Firоcк ы Firоdк- tenк dimоne, bi cefк baxзк Yкrкvanкyо zarayо hijmara 60’da wek terbоyetdar qebыl dibe.

Bоra min tк зawa sibe-sibe ker ы lal em radibыn, diзыne wо baxзeyо, кvaran jо, ji xwe ra tirse-tirs dihatine malк. Pasк me fem kir, ku diya me ditirsiya, wekо wк jо dikarin bigirin, yan jо me sirgыn bikin. Kesо derо me venedikir. Hevalкd bavк min к nкzоk gava зav me diketin, riya xwe diguhastin. Wede usa bы…
Lк heqiyк alt kir. Bavк min aza kirin.

Zeyneva Оvo wexta sкr ы pey sкr ra jо, ji sala 1942’к da dest pк kirоye kar bike. Havоna li gundкd Pampa Kurda da, Heko da, Samоranк da baxзк zara wekiriye ы xwexwe jо bыye terbоyetdara zaran.

Zeyneva Оvo ы Hecоyк Cindо penc keз mezin kirine. Her pкncan jо xwendina bilind sitendine. Di pey ra- Firоce bы kandоdata doxtirоyк zanistо, dosкnt, lк Nыrк -kandоdata hunermendzaniyк.